Midden oktober vond de tweede praktijkdag over kwaliteitsborging plaats. Tijdens deze veelzijdige dag zijn alle facetten rondom het beheersen en borgen van kwaliteit behandeld. Iedereen was het erover eens: kwaliteit leveren kost geld, geen kwaliteit leveren kost kapitalen. Ook deelde iedereen de mening dat -wet of geen wet- de omslag in het denken over kwaliteit nu in gang is gezet en niet meer is te stoppen.

Kruip in de huid van je klant

De dag bestond uit een drietal workshops en een innovatiecarrousel. Hajé van Egmond van het Instituut voor Bouwkwaliteit trapte af. Paul Kuijpers van Balance & Result gaf tien praktische tips en aandachtspunten om kwaliteitsborging in de praktijk te brengen en om gezamenlijk te komen tot een goed proces en het gewenste resultaat. Denk hierbij aan tips als ‘Kruip in de huid van je klant’, hanteer het 4-ogenprincipe en durf ‘nee’ te zeggen. Paul benadrukte dat een systematische opzet niet zonder een teamaanpak kan. Hij kreeg daarvoor bijval vanuit de zaal.

Download de plenaire presentatie hier.

Overdracht van ontwerp naar uitvoering (workshop 1 )

Anton Akerboom van Dura Vermeer beet het spits af en maakte de vergelijking met een deskcam in de auto. Deze registreert 100% maar wat doe je als je door eigen toedoen een fout maakt? Bén je dan zo transparant om dit te laten zien aan bevoegd gezag of moffel je het snel weg. Moraal van zijn verhaal is de noodzaak om vooraf doelgericht risico’s waarop je keurt in beeld te brengen en dát transparant te maken. Dan laat je zien welke kwaliteit je levert.

Tweede spreker was Natasja Schouten namens SWK, één van de instrumentaanbieders. Zij werken met name voor grote bouwers. Dit blijkt ook uit hun aanpak: de kwaliteitsborging van de bouwer zelf staat centraal. De kwaliteitsborger ziet – volgens het regime dat SWK voorschrijft – toe op een correcte uitvoering. Het systeem is verder doorontwikkeld aan de hand van de ervaringen die in het pilotproject Keurmerk Garantiewoningen zijn opgedaan, met o.a. Dura Vermeer en Nieman Kwaliteitsborging.

Vanuit de optiek van de borger vergeleek Jurgen Slippens van Nieman Kwaliteitsborging het bouwproces met een spoor dat niet zonder ‘dwarsliggers’ kan. Een duidelijke onderbouwing om het proces op de rails te houden, bestaande uit een risicoanalyse bij het ontwerp, borgingsplan, aanvangsaudit, diverse inspecties tijdens de uitvoering en uiteindelijk de verklaring bij oplevering. Mooi om te zien dat de borger het ‘4-ogenprincipe’ hanteert, vanuit de inhoudelijke kennis kijkt en daarmee de scherpte erin houdt.

De zaal herkende zich in deze aanpak, zo bleek uit reacties van de BAM en Heijmans. Jammer dat velen zich laten (af)leiden door het al dan niet  doorgaan van de wet. Uit de reacties uit de zaal bleek dat de deelnemers het liefst willen doorgaan met kwaliteitsborging.

Voor de presentatie, klik hier.

Ketenverantwoordelijkheid (workshop 2 )

Arnold Driesprong van Klunder Architecten nam het woord. In deze workshop stond ketenverantwoordelijkheid centraal. Aan de hand van een ambitieus woningbouwproject in Almere gaf hij inzage in de dilemma’s die zich in de keten kunnen voordoen. Hij benadrukte dat een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden noodzakelijk is om het proces tot een goed einde te brengen. Vanwege financieel voordeel heeft de opdrachtgever gekozen voor een gecertificeerde bouwplantoets. Adriaan de Jong van Nieman Kwaliteitsborging liet aan de hand van voorbeelden zien dat uit de bouwplantoetsing bleek dat er veel technische aspecten verder uitgewerkt moeten worden. Dat is nodig om definitief te kunnen verklaren dat er een gerechtvaardigd vertrouwen is dat bij oplevering zal worden voldaan aan het Bouwbesluit.

Eigenlijk was de bouwplantoetsing een ‘wake up call’ voor het bouwteam om met de open eindjes aan de slag te gaan. De impact hiervan had  Waal Bouw in eerste instantie niet juist ingeschat.  Geadviseerd door ‘bouwspecialisten’ hebben ze alle zeilen moeten bijzetten om de noodzakelijke bewijsstukken te verzamelen. Arnold Bargerman van Waal Bouw pleitte voor de inzet van deskundige en integrale adviseurs in de ontwerpfase, zodat hiaten tijdens de realisatie voorkomen kunnen worden. Arnold Driesprong stelde daarom dat naast een Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp ook een Technisch Ontwerp en Uitvoeringsontwerp noodzakelijk zijn om de vereiste prestaties te kunnen waarborgen. Van het proces rond het verzamelen van bewijsstukken heeft Waal Bouw veel geleerd over de wijze waarop zij bouwspecialisten moeten inschakelen. Maak ze medeverantwoordelijk voor het aantoonbaar maken van de geleverde kwaliteit.

Download de presentaties ketenverantwoordelijkheid hier.

Als tussenstop gaven de deelnemers van het informatieplein in een pitch aan hoe zij aan kwaliteitsborging doen.

Download de presentaties van het informatieplein hier.

Risicogericht registreren (workshop 3)

Frank van Munster van Nijhuis Bouw gaf aan dat zij zich op dit moment risicogericht organiseren, Zijn bijdrage was ‘uit de praktijk gegrepen’. Nijhuis brengt de risico’s van ontwikkeling tot en met realisatie structureel in kaart. Zij updaten dit dynamisch dossier continu zodat zij op ieder willekeurig moment kunnen tonen hoe het er met de kwaliteit voor staat. Nijhuis wil dit zo ver doorvoeren dat er geen borger nodig is. Een slager die zijn eigen vlees keurt. Waarom ook niet? Iedere keurslager doet dit. Vervolgens kwam de ‘keuringsdienst van waren’, in dit geval Erik Jonker als constructief kwaliteitsborger vanuit Ingenieursbureau Boorsma. Hij legde uit waarom zij als onafhankelijk expert van buiten het project tóch graag die kwaliteit willen borgen. Je verkleint hiermee het risico dat er dingen echt mis gaan significant. In geval van constructieve borging verklein je instortingsgevaar, wat verlies van mensenlevens kan voorkomen. De ervaring van Erik is dat hij lang niet alles keurt, omdat hij verwacht dat de bouwer alles kan laten zien. Hij richt zich juist op de grootste risico’s, zaken die ‘extra spannend’ zijn. Ook vormt hij zich een mening over het dossier van de bouwer. Kortom een onafhankelijke schil die in relatie tot de context extra zekerheid biedt.

Als laatste spreker nam Dirk Jan de Rouwe van Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD) het woord. Hij gaf een doorkijk naar de verdere toekomst waarin de bouwvolumes toenemen, de vergrijzing toeslaat en de markt roept om duurzame concepten. Ook is kwaliteitsborging inmiddels opgenomen in het regeerakkoord.  Hij ziet hierdoor een verandering van aannemer naar aanbieder. Nu al levert BGDD van ‘file to factory’ producten af. Daarbij is het niet meer de vraag of de vereiste kwaliteit wordt geleverd omdat dit  vanzelfsprekend is. De hele procesmatige aanpak is hierop gericht. Een mooi toekomstbeeld dat in Dokkum realiteit is geworden met de komst van een geheel gerobotiseerd proces voor het maken van Nul-op-de Meter gevels.

Download de presentaties van het risicogericht registreren hier.

Kwaliteit, samenwerking en vooral ‘ook zonder de wet wil je kwaliteit leveren’

Meer weten?

Wilt u meer weten over kwaliteitsborging? Neem dan contact op met Balance & Result. Bel (0570-628474) of e-mail Paul Kuijpers (p.kuijpers@balance-result.nl).