Toekomstbestendige bouw

Het Bouwteam van minister Spies moet de bouwsector toekomstbestendig maken. Het afgelopen decennium hebben we twee Regieraden Bouw gekend en PSIBouw. Te optimistisch en naïef bleek de ambitie van destijds om de sector binnen een jaar of vijf een revolutionaire cultuuromslag te laten maken. Een cultuuromslag maak je niet in enkele jaren, maar in enkele generaties! Laten we hopen dat het Bouwteam de vernieuwingsslag een nieuwe impuls kan geven, want dat is hard nodig.

Verandering van cultuur en gedrag is een hels karwei, waarover je gemakkelijker schrijft, dan om er doelbewust wat aan te doen. We kopen niets voor dooddoeners als ‘de cultuur deugt niet’ of ‘het is een kwestie van mentaliteit’. Het gaat er om dat we werken aan het gedrag van mensen als individu, in hun directe werkomgeving en als onderdeel van een grotere omgeving zoals samenwerkende partners in de bouwketen. Vanuit mijn betrokkenheid bij het lectoraat Nieuwe Cultuur in de Bouwketen van Hogeschool Utrecht (en als adviseur) zie ik ontwikkelingen in de gewenste richting.

De ontwikkeling van enerzijds cultuur & gedrag en anderzijds inhoud & structuur gaan hand in hand. Innoveer je alleen op inhoud, dan blijft het bij eenmalige experimenten. Ontwikkel je alleen op cultuur & gedrag dan leidt dat nergens toe. Hogeschool Utrecht kiest daarom praktische thema’s, waarbij het lectoraat vooral bijdraagt aan de cultuur- en gedragscomponent. Bijvoorbeeld, wat moeten projectmanagers aan houding en vaardigheden in huis hebben om een succes van hun bouwproject te maken. Wat betekent BIM voor de samenwerking met ketenpartners? Hoe geef je als manager leiding aan het ontwikkelproces van je organisatie, waarbij je kennis en kunde van medewerkers op alle niveaus betrekt? Hoe kun je samenwerkings-, keuze en besluitvormingsprocessen zodanig inrichten, dat betrokkenen komen tot een gedragen aanpak van transformatie en verduurzaming van leegstaande gebouwen?
Veel technici hebben geen natuurlijk gevoel voor de zachte elementen. Door de zachte elementen te koppelen aan de harde, kun je toch aansluiten bij hun belevingswereld en hun leervoorkeur (‘leren door te doen’). En dat is cruciaal voor het slagen van het innovatie- en veranderingsproces.

In de volgende groepen op Linkedin wordt het debat gevoerd over de verschillende thema’s van het Bouwteam, c.q. de Toekomstagenda Bouw:

1. Eenvoud in de uitvoering: bouwregelgeving, herbestemming
2. Nieuwe verdienmodellen: het commercieel huursegment, wonen, zorg, pensioenen, hergebruik bestaande voorraad
3. Substituten: waar kunnen bouwproducten en -diensten een substituut zijn voor uitgaven buiten de bouwkolom?
4. Financiering: nieuwe arrangementen, nieuwe spelers, PPS/PPP
5. Programmering: gebiedsontwikkeling, ruimtelijk programmeren, leegstand en grondbeleid
6. Kennis, onderwijs en valorisatie: hoe kunnen we de kennisontwikkeling organiseren om innovatiekracht optimaal te ontwikkelen, ondersteunen en financieren?
7. Verduurzaming bestaande bouw: hoe kunnen we er voor zorgen dat er opschaling plaatsvindt? Wat zijn de belemmeringen en welke oplossingen kunnen we daarvoor aandragen?