Jeremy Rifkin schetst een beeld van de enorme impact van The Intenet of Things (IoT) op onze manier van leven, wonen en werken. Als we over 50 jaar terugkijken – of zal het 25, 10 of nog minder zijn?– dan herkennen we de manier waarop we nu onze huizen verwarmen of koelen waarschijnlijk niet terug. Dat is niet anders voor wassen, drogen, verlichten of mobiliteit. De eerste experimenten dienen zich al aan.

We hebben de mond vol van energietransitie, maar we zijn  op dit moment al blij als we er in slagen om woningeigenaren hun spouwmuur te laten isoleren, zonnepanelen aan te brengen of lampen te vervangen door LED. In het licht van de energietransitie en de ontwikkelingen die Rifkin schetst, gaat dat eigenlijk nergens over. Natuurlijk, elke besparing is mooi meegenomen, maar voor energieneutraal of gasloos zijn dit te kleine stappen. Hoe zal Rifkin onze kijk op onze energiehuishouding veranderen?

Onbegrensde mogelijkheden met IoT

In essentie komt de visie van Rifkin erop neer dat we met behulp van sensoren en internet alle gegevens beschikbaar hebben om te kunnen monitoren, voorspellen, sturen en schakelen. Ik stel me zo voor dat we hierdoor op elk moment van de dag kunnen voorspellen hoeveel energie nodig is, hoe het zit met de voorraad en hoeveel duurzame energie er momentaan wordt opgewekt. Omdat alle systemen met elkaar verbonden zijn, gaat het niet alleen om individuele, maar ook om collectieve patronen. Zowel de huisbatterij, als de gekoppelde batterij in de auto van de buurman, drie straten verderop of op het aangrenzende bedrijvenpark.

Flitshandel

Tegelijkertijd zullen er ruilsystemen van aanbod en behoefte ontstaan. Of mensen dat dan onderling regelen via zoiets als Peerby, of gebruik zullen maken van tussenpersonen die makelen en schakelen weet ik nog niet. Gezien de behoefte aan ontzorging ligt dat laatste wel voor de hand, met kansen voor nieuwe business. En zou dat met gesloten portemonnees gaan? Dat lijkt me niet. In deze situatie, die radicaal anders is dan we gewend zijn, ontstaat ook vraag en aanbod, overschot en schaarste. Op het moment dat de zonnepanelen van het dak branden door overvloedige zonneschijn en de windmolens tegelijkertijd driftig tollen door een straffe wind, zal een kWh weinig opbrengen.
  

Dat zal iets anders liggen op een windstille winterse dag, in het ochtendschemer met werkloze zonnepanelen. Dan gaan de prijzen skyhigh. De slimme systemen zullen vermoedelijk ingericht worden als een soort flitshandel, waarbij het tijdperk van dubbeltariefmeters verbleekt en de energieprijs per minuut varieert, van gratis bij overvloed tot euro’s per kWh bij schaarste.
  

Trias Energetica

Het is de vraag wat dit betekent voor de Trias Energetica. Het drastisch verminderen van de energievraag zal een belangrijk startpunt blijven van de energietransitie, maar misschien is het dan effectiever om niet tot het gaatje te gaan. Wellicht kunnen we dan beter investeren in slimme, verbonden systemen waarbij we apparaten in- of uitschakelen, afhankelijk van de actuele gebruiksbehoefte, het aanbod van duurzame energie of de beschikbare voorraad.

Energie besparen onverminderd van belang

Wat mij betreft blijven we komende jaren stevig inzetten op een drastische vermindering van de energievraag. Tegelijkertijd moeten we investeren in experimenten met IoT, de systemen van de toekomst. Het gaat daarbij niet alleen om technische innovatie (sensoren, apparaatbesturing, snelle informatienetwerken. besturingsalgoritmes). Alles bepalend is de sociale innovatie, de betekenis van IoT voor mensen in hun dagelijks leven én omgekeerd. Want decentrale opwekking en opslag en grillige productie- en gebruikspatronen maken de borging van een robuuste energievoorziening oneindig veel complexer.

Jeremy Rifkin komt 10 mei naar Nederland

Op 10 mei 2017 vindt het jaarcongres plaats van het Gelders Energie Akkoord. Jeremy Rifkin is dan key note speaker. Hij neemt je mee in zijn ideeën over de enorme digitale en economische verschuivingen, die dichterbij zijn dan we denken. Verder staat de energietransitie van de provincie Gelderland op het programma. 

Meer weten?

Wil je meer weten over IoT, innovatie en energie? Neem dan contact op met Jan Straatman 0570-628474 of j.straatman@balance-result.nl.